Παγκόσμια παραγωγή πολυμερών και πρακτικές εφαρμογές

Τα πολυμερή ήταν μία από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις της χημικής επιστήμης. Από την πρώτη παρασκευή του Νάυλον εδώ και 70 χρόνια τα πλαστικά υλικά έχουν πλέον αντικαταστήσει τα περισσότερα παραδοσιακά υλικά (ξύλο, δέρμα, μέταλλα, υφάσματα, πηλός) σε πολυάριθμα βιομηχανικά προϊόντα, ενώ μεγάλος αριθμός καθημερινών αντικειμένων και καταναλωτικών προϊόντων είναι  από πλαστικές ύλες. Η παραγωγή πολυμερών και η εκτεταμένη χρήση τους σε πολυάριθμα προϊόντα («πλαστικά») έχει ξεπεράσει παγκοσμίως τους 280 εκατομμύρια τόνους ετησίως (2012) και υπολογίζεται ότι η παραγωγή αυξάνεται  κατά 5% ετησίως σε παγκόσμια κλίμακα.

Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι το 2004, η κατανάλωση πλαστικών υλικών στη Δ. Ευθρώπη έφθασε τους 45 εκατομ. τόνους, εκ των οποίων τα 21 εκατομ. πετιούνται στα σκουπίδια. Αν και είναι γνωστό ότι τα πλαστικά προκαλούν σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, μόνο το 30% των πλαστικών απορριμμάτων ανακυκλώνεται (υλικά συσκευασίας, πλαστικά μπουκάλια και ηλεκτρικές συσκευές), το 10% (περίπου) καίγεται (κλιβανισμός, incineration) σε ειδικούς κλιβάνους και το 55-60% καταλήγει ως αστικά και βιομηχανικά απορρίμματα στις χωματερές ή παραμένει στο περιβάλλον ως απόβλητο ρυπαίνοντας το έδαφος και τα υδάτινα συστήματα.  Αν και κατά βάρος τα πλαστικά είναι μικρό ποσοστό των απορριμμάτων, ο όγκος τους είναι δεκαπλάσιος και σημαντικό τμήμα τους ρυπαίνει ως  ενοχλητικό «οπτικό» σκουπίδι τις αστικές περιοχές, τις παραλίες, τις όχθες ποταμιών και λιμνών. Αν και χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά, τα μικρά τμήματα ή «μικροπλαστικά» στα οποία διασπώνται ρυπαίνουν τα υδάτινα συστήματα, ιδιαίτερα τις θάλασσες και καταλήγουν στα στομάχια πτηνών και ψαριών.

Τα πλαστικά απορρίμματα και το πρόβλημα με τις πλαστικές σακούλες

Ενά κλασικό παράδειγμα πλαστικού σκουπιδιού που χρησιμοποιείται παντού και ρυπαίνει σε μεγάλο βαθμό το περιβάλλον είναι οι πλαστικές σακούλες. Υπολογίζεται ότι πάνω από 1.000 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες χρησιμοποιούνται ετησίως σε διεθνή κλίμακα (πλεονεκτήματα το χαμηλό κόστος, επιλογή χρωμάτων, διαφάνεια, αντοχή, στεγανοποίηση και δυνατότητα εκτύπωσης στην επιφάνεια). Το μεγαλύτερο μέρος από τις πλαστικές σακούλες καταλήγει στις χωματερές όπου παραμένει 10-30 χρόνια, ανάλογα με το είδος του πλαστικού υλικού, μέχρι να αποσυντεθεί. Αν και οι πλαστικές σακούλες αποτελούν κατά βάρος μόνο το 0,5% των αστικών σκουπιδιών, ο μεγάλος αριθμός τους, η πολύχρονη αντοχή τους και η οπτική ρύπανση που προκαλούν στις αστικές περιοχές τις καθιστούν αποδιοπομπαίους τράγους της καταναλωτικής μας κοινωνίας.

Τα τελευταία χρόνια συζητείται έντονα από πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις χώρες, όπως στις ΗΠΑ, σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες και στις χώρες του ΟΟΣΑ το τεράστιο πρόβλημα της πλαστικής σακούλας και τα πλαστικά υλικά συσκευασίας, καθώς και τα κατάλληλα μέτρα για να μειωθεί η χρήση τους. Στις ΗΠΑ, όπου υπολογίζεται ότι χρησιμοποιούνται 380 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες (μόνο το 5% ανακυκλωνεται), ορισμένες πολιτείες υποχρεώνουν τα σουπερμάρκετ να δίνουν χάρτινες σακούλες  ή  σακούλες από βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά. Στην Ιρλανδία έχουν ειδικό φόρο (“Plas Tax”) και χρεώνουν τον καταναλωτή (0,2 Ευρώ), ενώ γνωστές αλυσίδες πολυκαταστημάτων έχουν αρχίσει εθελοντικά να χρεώνουν το αγοραστή ή να μειώνουν δραστικά τη χρήση τους. Η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση θεωρεί τα πλαστικά και τις συσκευασίες ανακυκλώσιμα υλικά αλλά η πλειοψηφία τους καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) όπου λόγω της μικρής διασπασιμότητας παρεμποδίζουν την αποσύνθεση των άλλων σκουπιδιών. Στο θαλάσσιο περιβάλλον τα πλαστικά αποκοικοδομούνται με μικρότερους ρυθμούς και με την παρουσία τους ρυπαίνουν τους πυθμένες θαλασσών ή απειλούν τους θαλάσσιους οργανισμούς κατά την κατάπωση τους. Ακόμη και με την πολύχρονη αποσύνθεση και διάσπαση σε μικροπλαστικά (μεγέθη 0.1-5 mm, microplastic ) προκαλούν ιδιαίτερα τοξικό είδος ρύπανσης  εκχυλίζοντας βαρέα μέταλλα και χημικές πρόσθετες ουσίες, εγκλωβιζόμενα σε όργανα ψαριών και σε βενθικούς οργανισμούς στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Σύμφωνα με υπολογισμούς στην  Ελλάδα κάθε χρόνο παράγονται 4,5 εκατομμύρια τόνοι αστικά απορρίμματα (2006) εκ των οποίων 50-55% στην ευρύτερη περιοχή Αθήνας-Πειραιά. Επιλεκτικές μετρήσεις σε ορισμένες πόλεις δείχνουν ότι το 18-20% είναι πλαστικά απορρίμματα (χωρίς να υπολογίζονται τα πλαστικά τμήματα μηχανών, ελαστικά αυτοκινήτων,  ηλεκτρικές συσκευές και ηλεκτρονικοί υπολογιστές). Σύμφωνα με ορισμένες ενδείξεις από τις ποσότητες πλαστικής ύλης που παράγεται ή εισάγεται για πλαστικά υλικά, στην Ελλάδα παράγονται 1 δισεκατομμύριο πλαστικές σακούλες. Αν και αυξάνεται τα τελευταία χρόνια η ανακύκλωση γυαλιού, χαρτιού και αλουμινίου, το 90-95% των πλαστικών καταλήγουν στις χωματερές. Λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν, περίπου, 1.500 νόμιμες και στο παρελθόν πάνω από 2.500 παράνομες χωματερές (2005), ένα μεγάλο τμήμα των πλαστικών σκουπιδιών ρυπαίνει το έδαφος ή αναφλέγεται και προκαλεί ατμοσφαιρική ρύπανση ή καταλήγει σε ποτάμια, λίμνες, υδροβιότοπους και ιδιαίτερα τις παράκτιες περιοχές και τις θάλασσες.

Η ανεξέλεγκτη καύση σκουπιδιών και πλαστικών ως πηγή ρύπανσης

Η ανεξέλεγκτη καύση σκουπιδιών και ιδιαίτερα πλαστικών σε ανοικτούς χώρους είναι μία σημαντική πηγή  ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω της ατελούς καύσης και των πολυάριθμων τοξικών ρύπων που παράγονται. Συγχρόνως τα διάφορα πλαστικά υλικά που χρησιμοποιούνται σε οικοδομικά και καταναλωτικά υλικά όταν καούν παράγουν μεγάλες ποσότητες τοξικού καπνού σε περιπτώσεις πυρκαγιών σε οικίες, εργασιακούς χώρους και κοινόχρηστα κτίρια, και η εισπνοή του αποτελεί συνήθως αιτία θανάτων.

Μελέτες με ανοικτή καύση των κυριότερων πολυμερών που χρησιμοποιούνται σήμερα, όπως το πολυστυρένιο (PS), το πολυπροπυλένιο (PP), το χαμηλής και υψηλής πυκνότητας πολυαιθυλένιο (LDPE), to πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC, polyvinyl chloride) και  πολυαιθυλενο τερεφθαλικός εστέρας (ΡΕΤE). Η καύση σε υψηλές θερμοκρασίες (600-750^ο C)  έδειξε ότι σχηματίζονται τοξικά αέρια και μαύρος καπνός που περιέχει καρκινογόνους πολυκυκλικούς υδρογονάνθρακες (ΠΑΥ), βαρέα μέταλλα και άλλες τοξικές ουσίες. Στο υπόλειμμα της καύσης και στα σωματίδια του καπνού δημιουργήθηκαν τοξικές σταθερές ανθρακούχες ρίζες, οι οποίες είναι γνωστές για την καρκινογόνο δράση τους. H ανεξέλεγκτη καύση των σκουπιδιών με πλαστικά επιδεινώνει την ατμοσφαιρική ρύπανση και συγχρόνως ρυπαίνει το έδαφος και τα υδάτινα συστήματα με τα καμμένα υλικά που σχηματίζονται. Αντίθετα, η  θερμική καύση σε υψηλές θερμοκρασίες  για την ανάκτηση ενέργειας (με ειδικά φίλτρα για τα σωματίδια της ρύπανσης) και η πυρολυτική καύση σε καμίνους υψηλών θερμοκρασιών παράγει καύσιμα, φυσικό άέριο (μεγάνιο)  και σκόνη άνθρακα για βιομηχανική χρήση. Ειδικά σακόφιλτρα και  καταλυτική μετατροπή αέριων ρύπων περιορίζουν τη ρύπανση. Η καύση εφαρμόζεται για ποικιλία απορριμμάτων και πλαστικών  σε χώρες όπως η Σουηδία, η Δανία, η Γερμανία, κλπ, με ανάκτηση θερμότητας και εξουδετέρωσης των υπολειμμάτων καύσης με μεγάλη επιτυχία και δραστικό περιορισμό της χρήσης υγιειονομικών χώρων απορριμμάτων.

Πλαστικά που είναι βιοαποικοδομήσιμα, αλλά παρουσιάζουν το πρόβλημα των μικροπλαστικών απορριμμάτων

Εδώ και πολλά χρόνια έχουν παρασκευασθεί διάφοροι τύποι πλαστικών που μετά τη χρήση τους μπορούν να υποστούν βιολογική, χημική και φωτο- αποκοδομητική διεργασία. Η βιολογική αποικοδόμηση αναφέρεται στη δράση μικροοργανισμών (μύκητες, βακτήρια) τα οποία με τη βοήθεια ενζύμων που εκκρίνουν μπορούν να διασπάσουν πολυμερή όταν ταφούν στις χωματερές. Η φωτοαποικοδόμηση αναφέρεται στη διαδικασία όπου το πλαστικό αρχίζει να αποσύντίθεται με την επίδραση φωτός και υγρασίας. Η τεχνολογία των φωτοαποικοδομούμενων πολυμερών βασίζεται στην προσθήκη μικρής ποσότητας «διασπαστή», χημικής ουσίας  που εισαγόμενη στο πλαστικό κατά τη διαδικασία παραγωγής της πρώτης ύλης αλλάξει τη συμπεριφορά του πλαστικού. Το πλαστικό μετά τη απόρριψή του εκτείθεται  στον ήλιο, ακόμη και με την ταφή του, και διασπάται σε μικρότερου μοριακού βάρους μόρια (σε σχέση με το αρχικό μεγαλομοριακό πολυμερές), που μπορούν να καταναλωθούν ως θρεπτικά υλικά από τους μικροοργανισμούς (μύκητες, βακτήρια). Τέλος, τα χημικώς αποικοδομήσιμα πλαστικά παρασκευάζονται με την προσθήκη ειδικών «εκκινητών», χημικών ουσιών που προωθούν την αυτο-οξείδωση ή υδρόλυση του πολυμερούς με τη απορρίψή του στις χωματερές, όπου και διασπάται σε μικρότερα μόρια για να βιοδισπασθούν με τη σειρά τους από μικροοργανισμούς.

Τα μειονεκτήματα των αποικοδομήσιμων πλαστικών είναι ανάλογα με το είδος της χρήσης του υλικού και τις περιπλοκές που παρουσιάζουν κατά τη βιοδιάσπαση. Σε όλα τα είδη πλαστικών δεν μπορούν να ενσωματωθούν τεχνολογικές εφαρμογές της βιοαποικοδόμησης. Το κόστος και η μείωση των φυσικοχημικών ιδιοτήτων των παραγόμενων πλαστικών υλών. Υπάρχουν προβλήματα στη ρύθμιση του χρόνου έναρξης και του ρυθμού της αποικοδόμησης κάτω από διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Μειώνεται η προστασία των προϊόντων, ιδιαίτερα τρόφιμα, που είναι συσκευασμένα σε εξειδικευμένα πλαστικά υλικά. Τα προϊόντα αποικοδόμησης, υπολείμματα καταλυτών και προσθέτων, μπορούν να ρυπάνουν το έδαφος και τα νερά. Τα βιοαποκοδομήσιμα πλαστικά διασπώνται σε μικρά τμήματα (μικροπλαστικά) αλλά τα μικροσκοπικά αυτά υλικά δεν «εξαφανίζουν» το πρόβλημα της  ρύπανσης αλλά το μετατρέπουν σε ένα διαφορετικό ρυπαντικό  φορτίο με διαφορετικές διαστάσεις.  Τα αποικοδομήσιμα πλαστικά κάνουν επίσης πιο περίπλοκη την ανακύκλωση και την αξιοποίησή του ενεργειακού τους περιεχομένου (καύση).

Εικόνα 4. Τα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά απορρίμματα, αλλά παρουσιάζουν διάφορα προβλήματα και μετατρέπονται σε μεγάλο βαθμό σε μικροπλαστικά που ρυπαίνουν τις θαλάσσιες περιοχές.

Από την άλλη πλευρά πολλά είδη αποικοδομήσιμων πλαστικών έχουν αρκετά καλές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται σε πολλά είδη πλαστικών υλικών. Αρκετά καλό παράδειγμα, η περίπτωση φωτο-βιοπαποικοδομήσιμων πλαστικών σακουλών ή σάκοι απορριμμάτων (με πρώτη ύλη βιοαιθανόλη που μετατρέπεται σε αιθυλένιο και παράγονται πολυαιθυλένιο και πολυπροπυλένιο, στα οποία προστίθεται ο καταλύτης-διασπαστής με τον οποίο επιταχύνεται η οξείδωση-διάσπαση του πλαστικού). Επίσης, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιύνται υδρο-βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά από άμυλο ή παράγωγά του, που υδρολύονται σε υψηλή υγρασία. Πολλές μεγάλες βιομηχανίες πολυμερών έχουν επενδύσει σε αποικοδομήσιμα πλαστικά, ιδιαίτερα σε καταναλωτικά αγαθά (σακούλες απορριμμάτων, πλαστικές γλάστρες, πλαστικά χαλιά, κ.λ) που η αποσύνθεσή τους είναι επιθμητή μετά την αρχική χρήση.  Σύμφωνα με υπολογισμούς, το 2005 σε διεθνή κλίμακα, το 8-10% των πλαστικών ήταν βιοαποικοδομήσιμα.

Ανακύκλωση πλαστικών:  πυρόλυση ή καύση για ενέργεια;

Το θέμα της ανακύκλωσης των πλαστικών υλικών ή της χρήσης τους για πυρολυτική καύση (χωρίς την παρουσία οξυγόνου, με αντίστοιχη παραλαβή πρώτων υλών ή καυσίμου) ή της καύσης για ενεργειακές ανάγκες είναι ένα αρκετά περίπλοκο τεχνολογικό και οικονομικό πρόβλημα. Η διεθνής βιβλιογραφία περιέχει πολυάριθμα άρθρα, αναλύσεις, τεχνικές εφαρμογές και παραδείγματα σύγκρισης που καθιστούν ακόμη πιο δύσκολη της εκτίμηση. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις κατά βάση επιθυμούν την ανακύκλωση, παρά το υψηλό κόστος, και δεν θέλουν την καύση για περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι τεχνολόγοι ανακύκλωσης πλαστικών υλικών προτείνουν την καύση με ανάκτηση θερμότητας, ως την προτιμητέα μέθοδο κάτω από αυστηρές τεχνολογικές προϋποθέσεις που θα περιορίζουν τη ρύπανση, για τα πλαστικά που δεν θα μπορέσουν να ανακυκλωθούν ή που θα καταλήξουν στις χωματερές.

Η ανακύκλωση έχει ένα βασικό πρόβλημα, το συστηματικό διαχωρισμό των εκατοντάδων ειδών πλαστικού, γιατί το μίγμα τους θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ανακύκλωση. Ορισμένα είδη πλαστικού , όπως το ΡΕΤ (που είναι κυρίως τα πλαστικά μπουκαλια του εμφιαλωμένου νερού και αναψυκτικών) μπορούν να διαχωρισθούν με μηχανική διαλογή από τα σκουπίδια ή καλύτερα με αυτόματα ηλεκτρονικά συστήματα που έχουν εισαχθεί πρόσφατα στην αγορά. Τα πλαστικά χρεάζεται να είναι καθαρά για να μπορέσουν να λύωσουν και να μετατραπούν στο αρχικό υλικό. Το ανακυκλωμένο πλαστικό είναι ακριβώτερο από το μονομερές που παρασκευάζεται από αποστάγματα πετρελαίου. Με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, τα μονομερή αυξήθηκαν και έτσι το ανακυκλωμένο πλαστικό έγινε συναγωνίσιμο σε τιμή. Παρόλα αυτά οι διάφορες κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να επιβάλλουν στους παραγωγούς πλαστικών υλών την υποχρέωση να χρησιμοποιούν ένα τμήμα της πρώτης ύλης από ανακυκλωμένο πλαστικό και να συλλέγουν τα πλαστικά απορρίμματα (ορισμένες φορές με επιδοτήσεις ή με απαλλαγές φόρων).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει αρκετές πρωτοβουλίες για να μειώσει τον τεράστιο όγκο των 1,3 δισεκατομμυρίων τόνων απορριμμάτων που παράγονται κάθε χρόνο (εκ των οποίων τα 40 εκατομμύρια είναι τοξικά απόβλητα και απαιτούν συγκεκριμένη διαχείριση ανακύκλωσης ή καύσης). Με διάφορες Οδηγίες και κανονισμούς έχει επιβάλλει αυστηρά χρονοδιαγράμματα για τη μείωση των απορριμμάτων με όλους τους τεχνολογικά επιτρεπτούς   τρόπους. Οι στόχοι των νομοθετικών/κανονιστικών αποφάσεων της ΕΕ είναι να γίνει ανακύκλωση (κατά βάρος) μέχρι το 2008 του 60% του γυαλιού και του χαρτιού, κατά 50% των μετάλλων (συμπεριλαμβανομένου του αλουμινίου), κατά 22,5% των πλαστικών και κατά 15% του ξύλου. Οι ευθύνες κατανέμονται στις εθνικές υπηρεσίες κάθε χώρας αλλά και στις βιομηχανίες και τις δημοτικές αρχές που είναι υπεύθυνες στη συλλογή οικιακών απορριμμάτων.  Ειδικά για υλικά συσκευασίας (packaging waste) η επιτροπή της ΕΕ με την Οδηγία 94/62/ΕC έθεσε όρια μέχρι το 2001 για το 25-45% κατά βάρος να ανακυκλώνονται και μέχρι το 2008 το 55-80%. Φυσικά, μόνο ορισμένες χώρες πέτυχαν τους στόχους αυτούς και η επιτροπή δεν έχει άλλη επιλογή από την επιβολή προστίμων προκαλώντας τη δυσαρέσκεια των εθνικών αρχών διαχείρισης αποβλήτων.

Ειδικά για την καύση τοξικών (όπως τα νοσοκομειακά απόβλητα και ορισμένα βιομηχανικά υπολείμματα) και μη τοξικών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων  των οικιακών απορριμμάτων, η ΕΕ έχει καθιερώσει με την Οδηγία 2000/76/EC (incineration of waste) τις προϋπόθέσεις και τους περιορισμούς για την αποτέφρωση κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες σε ελεγχόμενους αποτεφρωτήρες και για αντίστοιχη παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικά για την ατμοσφαιρική ρύπανση η Οδηγία είναι σαφής και οι αποτεφρωτήρες πρέπει να χρησιμοποιούν εξελιγμένη τεχνολογία και ειδικά φίλτρα που θα περιορίζουν την ρύπανση από διοξίνες, οξείδια θείου και αζώτου και αιωρούμενα σωματίδια.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι αντίθετες με την καύση των αποβλήτων και απορριμμάτων, ιδιαίτερα τα πλαστικά PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο, polyvinylchloride) που παράγουν κατά την καύση τους διοξίνες και διβενζοφουράνια. Οι τεχνολογικές βελτίωσεις που έχουν επιτευχθεί στην πυρολυτική καύση σκουπιδιών (χωρίς την παρουσία οξυγόνου, κυρίως για παραλαβή πρώτων υλών) και στην ενεργειακή καύση με σκοπό την παραλαβή θερμότητας και μετατροπής της σε ηλεκτρική ενέργεια έχουν περιορίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Το 2002  η συγκέντρωση εμπειρογνωμόνων από 100 χώρες στη Γενέβη της Ελβετίας για την καθιέρωση τεχνολογικών πρακτικών  και διαχείρισης της αποτέφρωσης πλαστικών απορριμμάτων (Basel Convention on the Control of the Transbundary Movements of Hazardous Wastes and Their Disposal)  αποφάσισε ότι η αποτέφρωση με ενεργειακή ανάκτηση με αυστηρές προδιαγραφές είναι περιβαλλοντικά και οικονομικά εφικτή και προτιμότερη από την εναπόθεση σε χωματερές. Αντίθετα, η ταφή πλαστικών απορριμμάτων που πιθανόν να καούν ανεξέλεγκτα σε χωματερές (νόμιμες ή παράνομες) θα δημιουργήσει προβλήματα ρύπανσης.

Η διαχείριση απορριμμάτων έχει καταστεί σημαντικό περιβαλλοντικό και οικονομικό πρόβλημα σε αναπτυγμένες και ανπτυσσόμενες χώρες. Στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση η διαχείριση των τοξικών και οικιακών αποβλήτων κόστισε 75 δισεκατομμύρια ευρώ το 2003. Η μείωση των απορριμμάτων και η ανακύκλωση είναι επιθυμητές διέξοδοι, αλλά οι τεχνολογικά ικανοποιητικές λύσεις είναι πιο σύνθετες με αρνητικές και θετικές πλευρές. Η καταναλωτική κοινωνία της εποχής μας είναι σίγουρα τμήμα της υπερμέτρης δημιουργίας αποβλήτων και κάθε ειδους σκουπιδιών με τίμημα την πτώση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου.

Συζήτηση και διαφωνίες στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση για Βιοδιασπάσιμες πλαστικές σακούλες

Οι συζητήσεις των εμπειρογνωμόνων στην ΕΕ τα τελευταία χρόνια αφορούσε τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα των οξειδωτικο-αποικοδομήσιμων σακουλών (oxo-biodegradable bags)  εάν είναι πραγματικά βιοαποικοδομήσιμες. Οι σακούλες αυτές είναι κατασκευασμένες από πολυαιθυλένιο και περιέχουν μεταλλικά άλατα  που τις καθιστούν βιοδιασπάσιμες όταν εκτεθούν σο οξυγόνου του αέρα του περιβάλλοντος. Αλλά το βασικό πρόβλημα είναι ότι τα μικροπλαστικά σωματίδια που προκύπτουν από τη διάσπαση δεν διασπώνται επιπλέον ώστε να αποσυντεθούν από βακτήρια, με αποτέλεσμα να ρυπαίνουν και να αποτελούν κίνδυνο για τους βιολογικούς οργανισμούς της άγριας φύσης, όπως υποστηρίζουν περιβαλλοντικές οργανώσεις.

*[Deutsche Welle, DW, EU members argue over plastic bag law, http://www.dw.com/en/eu-members-argue-over-plastic-bag-law/a-18070806 ]

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 30 Απριλίου 2015 ψήφισε νέους κανόνες και νομοθεσία περιορισμού της χρήσης πλαστικών σακουλών. Ο κάθε Ευρωπαίο πολίτης ς υπολογίζεται ότι χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 200 σακούλες το χρόνο  Ο στόχος είναι να μειωθούν κατά 40% το 20125 και κατά 90% το 2019.  Οι χώρες μέλη αποφασίζουν μόνες τους για τη επιβολή περιορισμών, υποχρεωτική καταβολή 5-10 p στα σουπερμάρκετ ή απαγόρευση και όρια παραγωγής με μειώσεις πλαστικών συσκευασίας κάθε χρόνο. Ορισμένες χώρες ήδη χρεώνουν την πλαστική σακούλα στα καταστήματα (Ιρλανδία, Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία, ενώ η Γαλλία απαγόρευσε πλαστικές σακούλες από το 2016).

**[The Parliament, EU votes to drastically reduce plastic bag use, https://www.theparliamentmagazine.eu/articles/news/eu-votes-drastically-reduce-plastic-bag-use  ]

Οι  ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, το Μεξικό και ορισμένες χώρες στην Ασία έχουν επιβάλλει ήδη απαγόρευση στη χρήση πλαστικών σακουλών ή επιβάλλουν διάφορες πολιτικές για να περιορίσουν τη χρήση τους ή την αντικατάσταση με άλλες ύλες που είναι πραγματικά βιοδιασπάσιμες .

***[Larsen J. The downfall of the plastic bags: a global picture. Treehugger,  http://www.treehugger.com/environmental-policy/downfall-plastic-bag-global-picture.html ].