Από την εποχή της αγροτικής επανάστασης οι καλλιέργειες καταστρέφονταν από παράσιτα και ασθένειες οι οποίες μείωναν σημαντικά τις γεωργικές αποδόσεις. Η χρήση φυτοπροστατευτικών δραστικών χημικών ουσιών για καταπολέμηση των παρασίτων βελτίωσε σημαντικά τις αποδόσεις των βασικών καλλιεργειών (δημητριακά, ρύζι, καλαμπόκι, σόγια, κλπ) από το 1940 και μετά. Τις τελευταίες δεκαετίες η χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων αυξήθηκε δραματικά για να ανταποκριθεί τις διατροφικές ανάγκες του πλανήτη Γη (7 δισεκατομμυρίων). Αν και η ποσότητα τροφίμων αυξήθηκε σημαντικά οι γεωργικές καλλιέργειες απειλούνται από κλιματολογικούς και γεωλογικούς παράγοντες, επάρκεια νερού, διάβρωση-ερημοποίηση εδαφών και φυτοπαθολογικές ασθένειες και ζιζάνια. Η χρήση φυτοπροστατευτικών ουσιών για τους επιστήμονες θεωρείται βασικός παράγοντας προστασίας των γεωργικών καλλιεργειών, αλλά η περιβαλλοντική προστασία απαιτεί νέες μεθόδους εφαρμοσμένων γεωργικών πρακτικών με μειωμένη τοξικολογική δράση. Τα υπολείμματα γεωργικών φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα εδώ και πολλές δεκαετίες ρυθμίζονται με διεθνή και εθνική νομοθεσία και αυστηρούς τοξικολογικούς περιορισμούς. Το σύστημα για τα Ανώτατα Επίπεδα Υπολειμματικών Φυτοφαρμάκων (MRLs) με το Codex Alimentarius της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας (1963, FAO) και της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO) ρυθμίζει τα επίπεδα των ανώτατων επιτρεπόμενων υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων για την ασφάλεια των τροφίμων.
Τα φυτοφάρμακα προστατεύουν γεωργικές καλλιέργειες και κτηνοτροφικές δραστηριότητες από παράσιτα, ζιζάνια, μύκητες και βακτήρια και αυξάνουν την απόδοση φρούτων, λαχανικών, κρέατος κ.α. Συγχρόνως προστατεύουν γεωργικούς πληθυσμούς από ελονοσία, κίτρινο πυρετό, τύφο και άλλες παρασιτικές και λοιμώδεις ασθένειες. Η αντίληψη ότι τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα είναι υπεύθυνα για αλλεργίες, δερματικές ασθένειες, γαστροεντερικά προβλήματα, κακοήθεις νεοπλασίες και άλλες ασθένειες, είναι εξαιρετικά διαδεδομένες σε δημοσιογραφικά έντυπα και μέσα μαζικής επικοινωνίας. Αντίθετα, οι πολυάριθμες επιστημονικές έρευνες που διεξάγονται συνεχώς για την ανίχνευση υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα και οι επιστημονικές εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών είναι σχετικά άγνωστές στο ευρύτερο κοινό. Επίσης, τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια φυτοφαρμάκων (MRLs) και τα τοξικολογικά δεδομένα στα οποία στηρίζονται, βελτιώνονται με νεώτερα δεδομένα και εφαρμόζονται σε διεθνές και εθνικό επίπεδο. Η ανασκόπηση αυτή φιλοδοξεί να παρουσιάσει μία σφαιρική ενημέρωση για τα στατιστικά στοιχεία προσδιορισμού υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών ουσιών στα τρόφιμα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην Ελλάδα. Μέσα από την πληθώρα επιστημονικών εργασιών καταγράφονται τα αποτελέσματα επιστημονικών αναλύσεων για τις συγκεντρώσεις υπολειμμάτων στα διάφορα τρόφιμα, και μελέτες για τον κίνδυνο στην υγεία των καταναλωτών. Η ανασκόπηση καταγράφει τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων ετών για τις 70-80 χιλιάδες αναλύσεις τροφίμων στη ΕΕ (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Τροφίμων) και το μικρό ποσοστό τροφίμων (2-3%) με υψηλές συγκεντρώσεις. Επίσης στην ανασκόπηση αναλύονται τα αποτελέσματα των πλέον σημαντικών και πρόσφατων διεθνών ερευνών για τις επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών, και ιδιαίτερα παιδιών. Οι ποσοτικές αναλύσεις τροφίμων βιολογικής και συμβατικής καλλιέργειας έχουν δείξει ότι τα βιολογικά έχουν χαμηλότερες συγκεντρώσεις υπολειμμάτων. Η ανασκόπηση περιλαμβάνει τις εκστρατείες σε εθνικό επίπεδο πολλών ανεπτυγμένων χωρών για την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών με σκοπό την προστασία της υγείας του ανθρώπου λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικές ουσίες. Τέλος, η ανασκόπηση περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό επιστημονικών εργασιών για τις μελέτες ολικής διατροφικής σε διάφορες ανεπτυγμένες χώρες και τις δυνητικές επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών από υπολείμματα φυτοπροστατευτικών δραστικών ουσιών. Η πλειονότητα των ερευνών δημοσιεύθηκαν σε καθιερωμένα επιστημονικά περιοδικά με υψηλό παράγοντα επιρροής.
Πλήρες κείμενο της εργασίας στα Αγγλικά εδώ
