Ποιό μόριο είμαι;

Λέγομαι σεροτονίνη. Ανήκω στη χημική κατηγορία των αλκαλοειδών. Ο μοριακός μου τύπος είναι ο C₁₀H₁₂N₂O₂. Σε καθαρή μορφή εμφανίζομαι σαν λευκή σκόνη. Ένας από τους τρόπους με τους οποίους παράγομαι συνθετικά είναι με τη βιοτεχνολογική μέθοδος χρησιμοποιώντας μύκητες που φορτίζονται με τη συγγενή μου ένωση L-τρυπτοφάνη¹.  Στον άνθρωπο και στα ζώα παράγομαι επίσης βιοσυνθετικά από την L-τρυπτοφάνη με τη βοήθεια δύο ενζύμων.

Πού βρίσκομαι;

Στον ανθρώπινο οργανισμό, σε άλλα θηλαστικά, σε φυτικούς οργανισμούς και μύκητες².

Πότε και πώς με ανακάλυψαν;

Το πρώτο δοχείο που περιείχε σεροτονίνη (Cleveland Clinic archicves)

Ο Vittorio Erspamer του Πανεπιστημίου της Πάβια στην Ιταλία είχε αρχικά σχεδιάσει να γίνει δικηγόρος αλλά τελικά τον κέρδισε η φαρμακολογία και φυσιολογία. Τη δεκαετία του 1930 ερευνούσε τη συστολή των λείων μυών και ειδικότερα τις συσταλτικές ιδιότητες διάφορων αμινών, οι οποίες βρίσκονταν στο δέρμα και τους εντερικούς σωλήνες διαφόρων οργανισμών. Μία από τις αμίνες που του κέντρισαν το ενδιαφέρον για τις συσταλτικές τους ιδιότητες απομονώθηκε από μία κατηγορία εξειδικευμένων κυττάρων της μήτρας αρουραίων. Η ουσία αυτή ήμουν εγώ και τότε ονομάστηκε εντεραμίνη και ανιχνεύθηκε σε μία ποικιλία λείων μυών άλλων οργανισμών κατά τις έρευνες του Espramer τα επόμενα χρόνια. Το 1952 η εντεραμίνη ταυτοποίηθηκε ως η ίδια χημική ένωση με εμένα –σεροτονίνη– την οποία είχε ταυτοποιήσει μία άλλη ερευνητική ομάδα τριών ατόμων (Page, Rapport, Green) από το 1948³.

Μπορώ να σας κάνω χαρούμενους;

Έχει διαδοθεί πως όταν τα επίπεδά μου ανεβαίνουν στο αίμα και στον εγκέφαλο τότε επιδρώ θετικά στη διάθεση. Αυτή η θεωρία (monoamine hypothesis) στοιχειοθέτησε και την ανάπτυξη των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων από το 1970 και μετά. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα σκοπεύουν με κάποιους συγκεκριμένους τρόπους να αυξήσουν τη συγκέντρωση μου ανάμεσα στις νευρικές συνάψεις εμποδίζοντας την δέσμευση-επαναπρόσληψη μου από αυτές.

Η θεωρία αυτή όμως έχει ήδη αρχίσει να αμφισβητείται για μία σειρά από λόγους, καθώς φαίνεται η βιοχημεία του εγκεφάλου και της διάθεσης δεν είναι τόσο απλή υπόθεση⁴. (1) http://www.softschools.com/formulas/chemistry/serotonin_formula/488/
(2) https://en.wikipedia.org/wiki/Serotonin#Biosynthesis
(3) https://academic.oup.com/pcp/article/52/3/490/1940849
(4) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5624993/
(5) https://www.compoundchem.com/2015/01/20/antidepressants/
(6) https://3c1703fe8d.site.internapcdn.net/newman/gfx/news/hires/2018/decipheringh.jpg (slider pic)